Gastvrijheid komt uit het hart!
Verschrikkelijke beelden op TV, in kranten, op het nieuws. Mensen die huis en haard ontvluchten voor een boosaardig regime en aan onze grenzen aankloppen voor hulp. Verdeeldheid in Europa. Er wordt gesproken over gesloten grenzen, sommige landen laten de vluchtelingen toe, andere zijn terughoudender. Vaak vertel ik hier de verhalen over gastvrijheid in onze economie en welke waarde dat toevoegt voor de ontvanger. Wat betekent Gastvrijheid in deze context eigenlijk?
Het Griekse woord voor gastvrijheid is ‘filoxenia’. Letterlijk betekent dit woord: liefde voor de vreemdeling, liefde voor het vreemde. Twee elementen horen hier bij elkaar die niet vanzelfsprekend bij elkaar horen. De liefde voor het vreemde is van nature niet groot. Er is eerder afstand,terughoudendheid of zelfs vijandigheid. In de vreemdeling ontdek je een andere taal, een ander geloof, andere gewoonten, kortom dat je ook anders kunt leven. Dat kan bedreigend overkomen als het je eigen wijze van leven in vraag stelt.
Het Duitse woord voor gastvrijheid is ‘Gastfreundschaft’, letterlijk gastvriendschap. Gastvrijheid heeft te maken met vriendschap. En vriendschap is belangeloos en doelloos. Het is er gewoon of het is er niet. Als mensen vriendschap sluiten hebben ze daarmee geen doel voor ogen. Vriendschap is er gewoon en het doet goed met vrienden samen te zijn. Vrienden zijn gast in elkaars leven. Gewoon bij elkaar te gast, over en weer.
In het Nederlands spreken we van gastvrijheid. Het accent ligt op vrijheid. Je laat elkaar vrij. Gastvrijheid dring je niet op. Je wordt niet onder druk gezet. Je word vrijgelaten je eigen weg te gaan. Het is ook weer geen oneindig vrije ruimte. De gastheer of vrouw laat zien wat belangrijk is en waar de grenzen liggen*.
Waar liggen de grenzen bij dit probleem? Willen we in Europa onze welvaart delen en deze vluchtelingen gastvrij opnemen? Wat doen wij? We hebben het steeds maar over gastvrijheid maar geldt dat alleen voor de betalende toeristen die Nederland bezoeken? Gelukkig zien we door Europa mooie en hartverwarmende initiatieven ontstaan. Op de NOS site konden we mooie voorbeelden lezen.
In Duitsland is Flüchtlinge Wilkommen gestart, een soort AirBnB voor vluchtelingen. Heb je een kamer over of ruimte thuis om iemand op te vangen, geef je op en er wordt een match gevonden om een vluchteling bij je in huis op te nemen. Bijna 1000 mensen hebben hun huis of kamer beschikbaar gesteld.
Door het hele land worden plekken gecreëerd waar vluchtelingen terecht kunnen. In sommige plaatsen pakt de gemeente dit op, zoals in Berlijn. Waar kleine containerwijken uit de grond worden gestampt. Vluchtelingen hebben hier een tweepersoonsbed, kamers voor gezinnen en gezamenlijke keukens. Er is riolering en elektriciteit, beetje studentenwoningingstijl.
In Calais willen vluchtelingen vanuit hun kampement The Jungle niets liever dan de oversteek maken naar Engeland. Om de omstandigheden in hun kamp draaglijker te maken organiseren Engelsen regelmatig hulpkonvooien. Dat financieren ze via crowdfunding. Komende maand willen ze met 16 auto’s 600 pakketjes bezorgen. Slaapzakken, kleding, maar ook vuilniszakken, medicijnen en boeken worden gebracht.
Kamers
Ook de Facebookgroep Rooms for Refugees, waar mensen die een kamer overhebben zich kunnen melden. “Laten we echt een verschil maken en de regering laten zien dat we wél ruimte hebben, en graag iets willen doen”.
IJsland
In Ijsland zijn nog weinig vluchtelingen, maar op deze Facebookpagina zeggen IJslanders dat ze meer Syrische vluchtelingen willen opnemen.
En dat gaat verder dan wat loze kreten: duizenden IJslanders doen inhoudelijke voorstellen en willen er een actieve rol in spelen. Sommigen zeggen zelfs vluchtelingen in huis te willen nemen.
Koks in actie
In heel Europa zijn er eigenlijk wel initiatieven om vluchtelingen te helpen, ook kleinere. Zo bereiden in Noorwegen koks maaltijden voor de vluchtelingen die in de rij staan voor hun asielaanvraag. Tot nu toe hebben zo’n 20 restaurants zich bij de initiatiefnemers aangesloten.
In Berlijn worden fietsen gedoneerd. Als ze kapot zijn, worden ze eerst samen met vluchtelingen gerepareerd. Tot nu toe zijn er zo’n 100 fietsen verzameld. Eerst worden ze samen met de vluchtelingen gerepareerd waarna ze zelf een vervoersmiddel hebben.
Nadat ze Lowlands had bezocht kwam Roos Postma op het idee om op het festivalterrein luchtbedden, bouwzeilen, tenten en slaapzakken in te zamelen. Tot 13 september kun je daar nog spullen voor doneren via de site Doneer je deken. Daarna willen ze de oogst met een vrachtwagen naar het vluchtelingenkamp bij Calais brengen.
België
Vluchtelingenorganisaties in België roepen huiseigenaren op om hun woning of appartement te verhuren aan vluchtelingen. Zo’n 250 huiseigenaren meldden zich al aan.
De woning moet 6 maanden beschikbaar zijn. Je krijgt er als eigenaar wel een gepaste huurprijs voor. Ook worden vluchtelingen bij mensen thuis opgevangen. Bij de Facebookgroep Welkom Refugees Bienvenue wordt er druk over gesproken.
Facebook.com/veerlesmets
Nederland
Ook in Nederland is er inmiddels een Facebookgroep waar mensen zich kunnen aanmelden om te helpen: Ik ben een gastgezin voor een vluchteling. Die is opgezet door een vrouw in Apeldoorn. Heel veel mensen meldden zich daar aan als gastgezin, dus om mensen in huis te nemen.
De pagina werd zo’n succes dat ze nu samenwerken met Centraal Orgaan Asielzoekers (COA). De nadruk ligt nu meer op vluchtelingen helpen met praktische zaken, en tijd voor ze vrij te maken.
En zo zie je overal spontane initiatieven opkomen. Mooi om te zien. Zoals Lebbis ooit al zei; als we willen kan het!
Gastvrijheid komt uit het hart!
